Albert Heijn en Jumbo over de toekomst van transport
Zet de ketenregisseurs van de twee grootste Nederlandse supermarkten bij elkaar en je weet één ding zeker: saai wordt het niet. Zeker niet als je ze uitnodigt op het hoofdkantoor van de ANWB en ook filelezer Jon Bakker live aanwezig is. Een gesprek over de toekomst van transport en logistiek en de rol van digitalisering daarin:
Begin dit jaar telde de afdeling Verkeersinformatie van de ANWB bijna 2.200 kilometer file in Nederland. Nog nooit stond het zo vast. Sneeuwval, vooral in het midden en oosten, verhinderde de doorgang. Een dag later maakte Rian Vreeburg, directeur Hulpdiensten van de ANWB, de balans op van de recorddag ervoor. Opmerkelijk: voor de Wegenwacht was het business as usual geweest. "Door sneeuwval gaan mensen voorzichtiger rijden", legt Vreeburg uit. "Niet sneeuw, maar vorst leidt tot pech, door bevroren accu's."
Op de ochtend na de recordfiles zijn Karel de Jong en Tony Vendrig te gast bij de ANWB. Beiden zijn Directeur Supply Chain, De Jong bij Jumbo, Vendrig bij Ahold Delhaize / Albert Heijn. Een bezoek aan de afdeling Verkeersinformatie geeft Karel en Tony het 'kind in de snoepwinkel-gevoel'. Hier wordt '24/7′ informatie over de situatie op het nationale wegennet gedeeld via verschillende platforms, van radio en teletekst tot internet. Cruciale informatie voor de supply chain, want winkels moeten hun voorraad op tijd krijgen.
File-update
"Is Jon Bakker daar?", vraagt Vendrig. Inderdaad, de man die zojuist een ministudio is binnengeglipt om Radio 2 luisterend Nederland van een file-update te voorzien, is Jon Bakker, collega van andere bekende stemiconen als Heleen de Geest, Cees Quax, René Passet en Yolanda van der Velden. De dag nadat de files tot - voorlopig - eenzame hoogte zijn gestegen, heeft John weinig bijzonderheden te melden, behalve een gekantelde vrachtwagen op de N305 tussen Almere en Dronten en een ongeluk bij knooppunt Galder.
Arnoud Broekhuis, manager van de afdeling Verkeersinformatie, zoomt in op de actuele situatie rond nummer 17 uit de file top-20 op een groot scherm: "Hier kun je precies zien met welke snelheid auto's op dat moment op de kruising rijden: maximaal 50 kilometer per uur. Je kunt ook zien hoeveel extra reistijd automobilisten daar hebben".
Simacan controletoren
Simacan brengt gegevens van de Nationale Databank Wegverkeer en TomTom samen en deelt deze met klanten. De ANWB gebruikt deze data om verrijkte verkeersberichten uit te geven, terwijl Ahold en Jumbo deze informatie via Simacan gebruiken om de bevoorrading van hun winkels zo efficiënt mogelijk te plannen en te monitoren. Via de Control Tower van Simacan hebben zij toegang tot nauwkeurige leveringsinformatie en kunnen alle schakels in de logistieke keten continu worden voorzien van actuele gegevens. De aangekondigde sneeuw van de vorige dag leidde niet tot al te veel logistieke ellende. Van de ongeveer 1.000 winkels die Albert Heijn in Nederland in België heeft, konden er uiteindelijk drie niet meer bevoorraad worden. Ook Jumbo liep tegen grote problemen aan, zelfs met thuisleveringen. Karel de Jong: "Mijn vrouw had boodschappen besteld en er moest een pakketje bezorgd worden. Jumbo reed op tijd, maar de pakketbezorger belde.
"We moeten af van het idee dat je altijd je eigen transportnetwerk nodig hebt."
Beter beheersbaar
Digitalisering heeft het logistieke proces van beide supermarkten veel overzichtelijker gemaakt. Waar vrachtwagens vroeger min of meer van de radar verdwenen na het verlaten van het distributiecentrum, heeft de logistieke keten nu continu inzicht in en controle over alle ritten van A naar B. De vraag is wat digitalisering beide verladers in de toekomst nog meer gaat bieden. Zowel De Jong als Vendrig hebben hun gedachten hierover:
Efficiëntie
De Jong: "Ik ben blij dat onze vrachtwagens niet van glas zijn. Soms zijn ze volgeladen, maar er zitten er ook halfvol bij. Of erger. We maken als verladers allemaal gebruik van hetzelfde wegennet, sluiten aan op dezelfde files en omzeilen wegafsluitingen via dezelfde omleidingen. Ik verwacht dat we dankzij de digitalisering veel meer uitwisseling tussen verladers zullen krijgen. Simpelweg omdat transport voor ons een commodity is. Transport geeft ons geen concurrentievoordeel en Albert Heijn of Dirk van den Broek ook niet. Maar we moeten het wel goed regelen, want anders levert het ons een kostennadeel op, dus een concurrentienadeel. Maar ik denk dat we langzaam maar zeker af moeten van het idee dat je altijd je eigen transportnetwerk moet gebruiken om dingen van A naar B te brengen."
Vendrig: "Ik ben het met je eens. Er is onderzoek gedaan naar de efficiëntie van taxivervoer in New York. Conclusie: als je vraag en aanbod goed aan elkaar koppelt, kun je het aantal taxi's met dertig procent terugdringen. Ook in onze wereld kunnen we veel efficiënter rijden. Nu knippen we de planning op in hokjes en bouwen per hokje marges in voor onvoorziene omstandigheden.
Met feitelijke digitale informatie kunnen we veel afval eruit halen en kunnen we vollere auto's en flexibele combinaties rijden. We sluiten liever niet aan in de ochtendspits. Tegelijkertijd zeggen gemeenten vaak: je kunt lossen tussen 7 en 9. Dat is goed, denk ik, zo creëren we files. Maar stel dat onze chauffeurs na 9 uur mogen lossen, dan kan ik twee dingen beloven. Eén: als we zeggen dat we er om kwart over 9 zijn, dan regelen we het zo dat we er ook echt zijn. En twee: ik garandeer dat we met een schone auto komen en dat de chauffeur getraind is om veilig door de stad te manoeuvreren. Om kwart over tien zijn we de stad uit. Ik merk dat gemeenten hier steeds meer voor open staan. Dat geldt ook voor het lossen om zes uur 's ochtends, met een stille vrachtwagen voorzien van camera's in plaats van achteruitrijdpiepjes."
De Jong: "... En met een chauffeur die de radio uitzet tijdens het lossen. Über is overigens een voorbeeld van een innovatieve ontwikkeling waar verladers van kunnen leren. Los van de discussie over veiligheid heeft Über een nieuw logistiek model geïntroduceerd dat puur op data is gebaseerd. Auto's worden ingezet op basis van variabelen als vraag, locatie, gewenste levertijd en hoeveelheid. Hier kunnen we van leren. Voor ons is het belangrijk dat de vrachtwagen op tijd bij de winkel is, of het nu een eigen auto is of een vrachtwagen van een ander netwerk. Door netwerken te koppelen op basis van beschikbare informatie kunnen we veel efficiënter rijden. Overigens gebeurt dit al op kleine schaal. Er zijn bijvoorbeeld vrachtwagens die eerst een rit voor Ahold doen en daarna een rit voor Jumbo ophalen. Dankzij digitalisering kunnen we veel verder richting centrale aansturing."
Platooning
Vendrig: "Platooning is een interessant fenomeen, omdat onze vrachtwagens een groot deel op de snelweg rijden. Platooning is dan een optie om brandstof te besparen en voor een betere doorstroming te zorgen. Ik betwijfel of het veel direct voordeel oplevert voor de chauffeur. Hij kan echt niet ineens rustig op de achterbank zitten. Ik heb veel contact met de TU Delft, die actief is in robotica. Hun analyse is dat platooning ons de komende tien jaar zeker niet gaat helpen".
De Jong: "De vraag blijft: vinden we een zelfrijdende vrachtwagen van 18 meter sociaal acceptabel? Dat zie ik nog niet gebeuren. Ik denk wel dat digitalisering kan helpen om personenauto's efficiënter aan elkaar te koppelen. Als die automatisch hun snelheid aan elkaar aanpassen, zijn er straks geen files meer en kan Jon Bakker met vervroegd pensioen".
Slimme algoritmen
De Jong: "Actuele verkeersinformatie en weersvoorspellingen integreer ik volledig in onze planning. Nu komen we nog wel eens te laat bij een winkel, terwijl we met onze planning op basis van digitale data op tijd zouden moeten zijn. Daar zit dus iets anders. In de toekomst zullen we, dankzij steeds slimmere algoritmes en een zelflerend planningssysteem, een week van tevoren kunnen voorspellen hoe laat je komt. Als je te laat bent, is het mogelijk dat een schap leeg raakt. Het werkt zo op elkaar in. Ik hou van mensen en het is uit liefde voor hen dat ik denk dat we de planning niet aan hen kunnen overlaten."
Vendrig: "In ons distributiecentrum in Geldermalsen zit een club mensen die dagelijks bezig is met het aanpassen van planningen. Zij doen interventies op basis van actuele informatie. De vraag is: kunnen we achteraf de kwaliteit van de interventie meten? Was het een goede beslissing of hadden we beter iets anders of helemaal niets kunnen doen? Algoritmes zullen binnenkort zo slim zijn dat ze die taak volledig overnemen. En de chauffeur? Die stapt in en weet zeker dat zijn werkdag om vijf uur 's middags voorbij is."
Dit is misschien ook interessant voor jou:
Jumbo supermarkten
Jumbo, een van Nederlands grootste retailers, optimaliseert haar supply chain met Simacan's Control Tower. Door gebruik te maken van real-time zichtbaarheid en naadloze communicatie verbetert Jumbo
