Toekomst van de stadsdistributie: vernieuwende logistieke concepten in zero-emissie gebieden
De huidige stadsdistributie moet voor het overgrote deel op z’n kop. Transport is momenteel verantwoordelijk voor een kwart van de uitstoot van broeikasgassen in de EU en dit cijfer blijft stijgen naarmate de vraag toeneemt. De Europese Green Deal streeft naar een vermindering van deze uitstoot met 90% tegen 2050. Hiermee beoogt de Europese Unie een toename van het aandeel schone voertuigen en een innoverende Europese transportsector. Verschillende landen hebben aangegeven vervuilende vrachtwagens en busjes binnenkort te gaan verbieden in dichtbevolkte gebieden. Dat stelt logistieke dienstverleners, verladers en platformen stuk voor stuk voor pittige keuzes. Wat zijn de uitdagingen en wat zijn mogelijke innovatieve oplossingen?
Een grote uitdaging voor de toekomst is om stadsdistributie nog efficiënter te maken en tegelijk de leefbaarheid binnen onze steden te waarborgen. De grootste goederenstromen die de zero-emissie gebieden ingaan zijn FMCG (Fast Moving Consumer Goods) voor zowel de B2B (shops) als B2C (home delivery). Deze goederenstromen worden zowel met busjes (90%) als vrachtwagens (10%) de stedelijke gebieden ingebracht.
Behalve nieuwe technologieën en alternatieve brandstoffen spelen ook vernieuwende logistieke concepten een rol in de stadsdistributie van de toekomst. Er is geen sprake van slechts één ‘silver bullet’-concept als oplossing voor het distributieprobleem in de steden. Er zal gekozen worden voor verschillende distributie concepten die ervoor zullen zorgen dat de levering van alle pakketten en goederen (voedsel, meubels, bouwmaterialen), maar ook op de ophaal van afval op een ‘zero-emissie’-manier de stedelijke gebieden probleemloos in en uit zullen gaan.
De verschillende manieren van transport binnen stedelijke gebieden
Als we inzoomen op de distributie van FMCG dan zien we dat er momenteel verschillende manieren van transport binnen stedelijke gebieden plaatsvinden:
- Enkele kleine zendingen in meerdere gebieden: dit gebeurt door een groot deel van de vrachtwagens en busjes die de stad inrijden. Slechts een klein aantal zendingen wordt in een gebied afgeleverd; vervolgens rijdt de vervoerder met opnieuw een kleine zending naar een ander gebied;
- Hoge zending dichtheid in hetzelfde gebied: dit zijn voornamelijk pakket distributeurs, die met busjes een dusdanige hoge zending dichtheid hebben dat ze de hele trip in hetzelfde gebied blijven;
- Grote zendingen in zero-emissie gebied: hierbij gaat het om vrachtwagens die grotere zendingen moeten afleveren bij winkels en supermarkten binnen een stedelijk gebied.
Oplossingen voor interstedelijke transportstromen
Voor al deze transportstromen zijn er verschillende oplossingen om bij stadsdistributie enerzijds de kosten in bedwang te houden, maar anderzijds te kunnen voldoen aan de zero-emissie-eisen die steden gaan stellen.
Leefbare binnensteden en het terugdringen van uitstoot vragen om slimme stadslogistiek en om zero-emissie-voertuigen. Wij zien de volgende concepten voor de verschillende doelgroepen:
- Hoge zending dichtheid in zero-emissie zones: Voor distributeurs met een hoge zending dichtheid in een specifiek zero-emissie gebied is het redelijk eenvoudig: door deze hoge zending dichtheid is het rendabel genoeg om te investeren in een vloot op waterstof of elektra. Partijen die hiervoor kiezen moeten hun pre-trip planning wel aanpassen om rekening te houden met bijvoorbeeld batterijcapaciteit en/of laadruimte: zij zullen ze de operatie moeten monitoren om zicht te houden op het werkelijke batterijverbruik. Overige processen blijven min of meer gelijk;
- Distributeurs met (te) lage zending dichtheid in zero-emissie zones
Distributeurs met een eigen vloot, die een relatief lage zending dichtheid hebben in een specifiek zero-emissie gebied, hebben andere opties betreffende het best passende concept: eigen vervoerders, distributie vervoerders, netwerk vervoerders en lokale ondernemers. Voor hen zien wij de volgende opties om de kosten te reduceren:
- Verhogen van de zending dichtheid;
- Inzetten van hybride busjes en trucks;
- Delen van aflevercapaciteit met partners/concurrenten;
- Neutrale stadsdistributie hubs;
- Afleveradres buiten de zero-emissie zones gebruiken;
- Zending dichtheid verhogen
Om zendingen binnen een zero-emissie gebied rendabel te houden, zouden partijen op zoek kunnen gaan naar medespelers in hetzelfde type vervoer, die binnen hetzelfde gebied leveren, bij dezelfde soort ontvangers. Het kan zijn dat men in zee gaat met branchegenoten of concullega’s. Om zendingdichtheid te verhogen en investeringen in speciale voertuigen (op waterstof ef elektrisch) rendabel te houden, zal dit gebied-voor-gebied moeten worden geanalyseerd en geëvalueerd.
Daarnaast zal de distributeur rekening moeten houden met transparantie van eigen data binnen een dergelijk samenwerkingsverband. Een samenwerking zal alleen succesvol verlopen indien er onderling correct en transparant geïnformeerd zal worden. Dit is een belangrijke randvoorwaarde;
- Inzetten van hybride voertuigen
Voor distributeurs, die een planning maken voor een groter gebied met één of meer zero-emissie zones, zou het inzetten van hybride voertuigen een goed alternatief kunnen zijn. Het hybride voertuig moet dan wel bij benadering van een zero-emissie zone ingesteld kunnen worden naar ‘emissieloos’ rijden: iets wat momenteel nog niet zo vanzelfsprekend is en dus gemonitord moet worden.
Daarnaast moet er data technisch ook nog wel wat gebeuren in de pre-trip planning om rekening te kunnen houden met het (voor een deel) emissieloos rijden. In de dagelijkse operatie zal de hybride vrachtwagen gemonitord moeten worden, waarbij alarmeringen worden ingeregeld voor het geval de werkelijkheid anders loopt dan de planning. Ook zal de bewijsvoering van het emissieloos rijden in acht genomen moeten worden in geval van incorrecte boetes (door een lege batterij, vertragingen, niet-beschikbare laadstations of onjuiste publieke data);
- Delen van aflevercapaciteit met partners/concullega’s
Een andere manier om een hogere zending dichtheid te krijgen is intensief samenwerken met partijen die in het desbetreffende zero-emissie gebied vergelijkbare goederen af moeten leveren. Om passende mede-verladers te vinden, zijn er ‘matchmaking’ tools (zoals Compose), die kunnen helpen bij het vinden van andere, geschikte partijen.
Ook provincies en branche organisaties organiseren hiervoor soms netwerk bijeenkomsten. Datatechnisch moet er echter wel het een en ander geregeld worden bij deze vorm van samenwerking: distributie planningen moeten gedeeld en samengevoegd worden en ook hier moet er weer transparant actuele en correcte informatie gedeeld worden over de operatie. Daarnaast, in een dergelijk samenwerkings- of community platform wil je kunnen aangeven met wie je wel, maar ook met wie je zeker niet wil samenwerken;
- Neutrale stadsdistributie hubs
Er zijn al veel pogingen ondernomen om te komen tot neutrale stadsdistributie hubs. Tot nu toe zijn ze echter bijna allemaal een stille dood gestorven. De reden daarvoor is dat ze simpelweg te vroeg geïntroduceerd zijn door gebrek aan een duidelijke marktmeester (de overheid). Nu meer en meer steden een duidelijke emissieloze stip op de horizon gezet hebben, is de tijd hier wel rijp voor.
Deze hubs zullen zich waarschijnlijk gaan specialiseren in verschillende soorten goederenstromen die de stad in of uit zullen gaan (denk daarbij aan pakketjes, geconditioneerd vervoer, bouwstoffen). Voor deze hubs is het van belang dat ze een uitermate goede data infrastructuur hebben, maar ook een goede sociale binding hebben met de stad. Qua data moet zowel de inbound-, ‘cross dock’- en outbound-stroom geheel gestroomlijnd kunnen worden conform de eisen en afspraken die de afzender met zijn klant heeft gemaakt. En ook hier is planning, monitoring en realtime bijsturing weer essentieel om enerzijds de klanten te behouden, maar anderzijds ook om een neutrale stadsdistributie hub commercieel uitvoerbaar te houden;
- Afleveradres buiten zero-emissie zones
Geadresseerden zouden de mogelijkheid moeten krijgen om hun spullen zelf op te halen bij een hub, locker of winkel buiten de zero-emissie zone. Of de keuze hebben om de goederen op een ander adres af te laten leveren. Om dit te stimuleren zou het kostenvoordeel hiervan als korting bij de koper terecht moeten komen. Op dit moment moet dan echter nog wel het probleem getackeld worden dat veel verkopers deze ‘gratis’ verzending doorberekenen aan de vervoerder door een eenheidsprijs per zending, wat voor de vervoerder minder marge betekent. Prijsdifferentiatie op basis van dynamische zending dichtheid op afleveradres-niveau (hub/lockers/winkel) zou dit probleem kunnen verhelpen;
- Winkeldistributie in steden
De grotere vrachtwagens die onze supermarkten en winkels dagelijks bevoorraden zullen moeten voldoen aan de zero-emissie eisen. Echter, er zijn momenteel nog (te) weinig grote vrachtwagens die dat soort ladingen emissieloos kunnen afleveren. De verwachting is echter wel dat die er in voldoende mate gaan komen in de vorm van hybride vrachtwagens.
Partijen staan daarbij voor een keuze die per zero-emissie gebied verschillend zou kunnen zijn. Immers, voor een zeer dichtbevolkt gebied, met een zero-emissie zone waar de desbetreffende retailer veel vestigingen heeft, zou het kunnen lonen om zelf een retail-hub te gaan exploiteren. En ook daar zal samenwerking met concullega’s op de agenda moeten komen.
Samenwerking in stadsdistributie
Welke afslag er ook genomen wordt in oplossingen voor stadsdistributie, het real-time delen van data (pre-trip, on trip en/of post trip) tussen private en publieke partijen zal altijd pre-conditioneel zijn om zero-emissie rendabel te houden: of het nu gaat om verkeerslichten, de batterijstatus, of dat men te maken heeft met IOT-devices, FMS, etcetera.
Vele partijen in stadsdistributie zijn er op diverse fronten al langere tijd bezig met oplossingen en gaan ervan uit dat de overheden de randvoorwaarden, zoals standaarden en afsprakenstelsels, verder vorm zullen geven, zodat voorkomen wordt dat het bedrijfsleven desinvesteringen zal plegen.
Tekst gaat verder onder de video.
Simacans rol in transportexecutie en analyse
Als u met meerdere partijen en informatiestromen in de supply chain werkt, is het belangrijk om real-time samen te werken en te communiceren. Om te helpen uw supply chain slimmer te maken, biedt Simacan een intelligent, gebruiksvriendelijk, kostenefficiënt en real-time platform dat voor alle partijen toegankelijk is. Start met samenwerken en besparen! Neemt u gerust contact met ons op voor nadere informatie of een vrijblijvende demo.