Elektrische voertuigen: game changer voor de transportindustrie
Al vanaf 2025 worden er stappen gezet richting stedelijke zones waar in 2030 alleen nog emissievrije voertuigen (ZEZ) mogen komen. Bij bedrijven die daar goederen moeten laden of lossen, zal dit een rigoureuze transitie naar elektrische rijden met zich mee brengen. En daar komt nogal wat bij kijken. Wat voor EV trucks heb je nodig? Ga je kopen of leasen? Wat moet de capaciteit zijn van de batterijen? Hoe en waar ga je deze opladen? Dit alles heeft ook grote impact op de planning, op IT-systemen en op gebruik van data. Rene Bruijne, expert op het gebied van stedelijke distributie bij Simacan, zet de belangrijkste aandachtspunten op een rij.
Vanaf 1 januari 2025 zal in minimaal dertig Nederlandse steden een zogenaamde zero-emissie zone worden ingesteld. Om in zo’n gebied bouwmaterialen te leveren, pakketjes te bezorgen of bijvoorbeeld winkels te bevoorraden, mag alleen nog gebruik worden gemaakt van emissieloze vracht- en bestelauto’s. Dat zijn dus voertuigen die volledig elektrisch worden aangedreven of die op waterstof rijden. Het is een maatregel die de overheid twee jaar geleden met de vervoerssector in Nederland heeft afgesproken en die voortkomt uit het klimaatakkoord dat al in 2019 door het toenmalige kabinet Rutte is gesloten. Eerder is in het klimaatverdrag van Parijs vastgelegd dat in 2050 ál het vervoer emissievrij moet zijn, met andere woorden: het is een kwestie van tijd of er zullen alleen nog elektrische- en waterstofvrachtwagens over de Europese wegen rijden.
De transitie van de brandstofmotor naar elektrische aangedreven voertuigen, mag gerust een game changer voor de transportsector worden genoemd. Wie namelijk denkt dat het simpelweg een kwestie is van ‘andere vrachtwagens kopen’, heeft het mis en zal voor grote verrassingen komen te staan. Er moeten de nodige voorbereidingen worden getroffen. Wat voor batterijcapaciteit heb je per type vervoermiddel nodig? Hoe ga je je laadinfrastructuur inrichten? Wat maar weinigen beseffen is dat je met elektrische vervoer anders moet gaan plannen. Het indelen van ritten, het plannen van routes en het communiceren met klanten, wordt een wezenlijk ander spelletje.
Aanschaf EV-trucks
Laten we beginnen bij de aanschaf. Wat is een goed moment om in te stappen? Hoe ontwikkelt zich de prijs van EV-trucks en wanneer staat de Total Cost of Ownership gelijk aan die van dieseltrucks. Met de huidige ontwikkeling van de dieselprijs kan dit moment al binnen een paar jaar aanbreken. Bij het kiezen van het merk en type elektrische vrachtwagen moet je vervolgens ook andere aspecten meewegen dan bij diesel. Een cruciale beslissing betreft de benodigde batterijcapaciteit. Hoe hoger die capaciteit hoe duurder de vrachtwagen. Veel mensen rekenen daarbij in termen van actieradius, dus het aantal kilometers dat je met een opgeladen batterij kunt rijden, maar dat is nog niet zo eenvoudig te bepalen. Je moet dan inschatten hoeveel kWh je per kilometer nodig gaat hebben terwijl dat in de praktijk afhankelijk is van een veelheid aan factoren. Om er een paar te noemen: rijgedrag van chauffeurs, buitentemperatuur, wind, gewicht van de lading, het aantal stops, hoogteverschillen en de soort wegen waarover wordt gereden. Kijk je naar het complete wagenpark dan zal je een kosteneffectieve verdeling van verschillende batterijcapaciteiten per type truck moeten maken op basis van de routes die je in de toekomst gaat rijden. Dat is nog een hele puzzel.
Laadinfrastructuur
Behalve het soort vrachtwagens en de capaciteit van de batterijen, zul je ook moeten bedenken hoe je het opladen gaat organiseren. Wat voor laadstations ga je voor je bedrijf installeren? In hoeverre kun je gebruik maken van private laadpleinen op bijvoorbeeld bedrijventerreinen? Overigens moet die infrastructuur bijna nog helemaal worden opgebouwd in Europa. De kosten voor een eigen laadpaal voor vrachtwagens variëren van 40.000 euro voor een standaardmodel tot wel 300.000 euro voor een gekoelde snellader. Het verschil zit hem, je raadt het al, in de tijd dat een batterij nodig heeft om weer volledig op te laden. Ook hier is de afweging alles behalve simpel: een snellader leidt uiteraard tot minder tijdsverlies en een hoger rendement maar is ook duurder in aanschaf en heeft een negatief effect heeft op de levensduur van de batterij. Dat is dan nog buiten de vraag om of op jouw bedrijfslocatie überhaupt de benodigde netwerkcapaciteit wel aanwezig is, wat een studie op zich vergt.
Een alternatief is om samen met andere bedrijven een laadinfrastructuur aan te leggen, bijvoorbeeld op het industrieterrein of logistieke park waar je met je bedrijf zit. Of je kunt gebruik maken van de openbare laadstations of laadpleinen onderweg, waar je dan bijvoorbeeld chauffeurs tijdens hun pauzes kunt laten bijladen. De vraag of je kunt voorspellen of die laadplekken ook vrij zijn als je ze nodig hebt en of ze eventueel vooraf geboekt kunnen worden. In dat geval zul je er expliciet rekening mee moeten houden in de ritplanning, zowel wat betreft de tijd die het opladen duurt als het bepalen van de routes die langs (vrije) laadstations moeten voeren. Hiermee komen we op het planningsaspect van elektrisch vervoer.
Ritplanning
Het plannen, monitoren en analyseren van de transportexecutie is bij elektrisch vervoer complexer dan met dieseltrucks. En ook belangrijker trouwens. Bij het plannen van ritten moet je namelijk een inschatting kunnen maken van de beschikbare batterijcapaciteit van je trucks in relatie tot de ritomstandigheden. Denk bij dit laatst aan de nog af te leggen afstanden, het aantal stops, het gewicht van de ladingen de weersomstandigheden. Er moet ook rekening worden gehouden met venstertijden, zero emissie-zones en gebieden met gewichtsbeperkingen.
Niet alleen tijdens de ‘pretrip’-fase moet er op batterijgebruik worden geanticipeerd, ook tijdens de ritten zelf moet je hier scherp op zijn. Smart execution platforms moet continu monitoren of de resterende energie in de batterij nog wel voldoende is om de rit, inclusief tussenstops en andere zaken, conform planning af te ronden. Dit hangt af van al die moeilijk voorspelbare omstandigheden zoals de ‘rechtervoet van de chauffeur’, de actuele verkeersdrukte en eventuele incidenten. Dat kan dus heel anders zijn dan waar je vooraf, in de planning rekening mee had gehouden. En het is niet alleen monitoren, je moet ook kunnen ingrijpen als het mis dreigt te gaan. Daar is een goed IT-platform voor nodig waar al je ketenpartners op zijn aangesloten, want je wilt hier niet telkens over moeten bellen, mailen of appen.
|
|---|
Monitoren en bijsturen
Als vanwege een lege batterij het aflevertijdstip verandert, is het belangrijk de ontvangende partij hierover te informeren. Hoe groot is de vertraging en wat wordt de nieuwe Estimated Time of Arrival? Daarin zul je als bedrijf continu transparant moeten zijn. Als de rit er bijna op zit en alle goederen zijn afgeleverd wil je als planner bovendien weten hoeveel energie de EV-truck nog heeft en of dat voldoende is voor de volgende rit. En zo niet: waar kan de truck dan opnieuw worden geladen en hoeveel tijd gaat dat in beslag gaat nemen? Om kosten te besparen zul je ook aan load balancing willen doen - goedkoper stroom inkopen tijdens daluren - waarmee je in je planning expliciet rekening moet houden.
Niet perse noodzakelijk maar wel heel verstandig is om alle data rondom elektrische vervoer zorgvuldig op te slaan en op gezette tijden eens goed te analyseren. Hoeveel kost het opladen van een EV-truck nu echt? Hoe zit het met de beschikbaarheid van oplaadstations? Wat is de impact van omstandigheden op het verbruik? Naarmate je hier meer grip op krijgt, kun je beter gaan plannen. Dat verhoogt de kwaliteit van je dienstverlening en je wordt een meer betrouwbare partner richting opdrachtgevers. Ook krijg je inzicht in waar de bottlenecks zitten ben je in staat om het supply chain netwerk continu te verbeteren. Elektrisch rijden levert een schat aan nieuwe data op waarmee data-analisten hun hart kunnen ophalen.
Ik had je al gewaarschuwd de transitie naar elektrisch rijden is veel meer dan een nieuwe vrachtwagen kopen. Het is zonder overdrijven een echte game changer te noemen.
Simacan en EV
Binnen Simacan staat elektrisch rijden prominent op de roadmap. We hebben inmiddels veel kennis opgebouwd over wat EV betekent voor planning, communicatie en samenwerking tussen verladers en vervoerders. Het houdt ons nadrukkelijk bezig en we willen hier samen met onze klanten graag verder invulling aan geven.
Neem gerust contact met ons op om te kijken wat wij hierin voor u kunnen betekenen.
Meer informatie over elektrificatie in de logistiek
Lees ook ons blog (met rapport) over het onderzoek wat wij uitvoerden met Topsector Logistiek en Districon waar we bekeken wat de beste elektrische transportoplossing is voor met name stedelijke distributie.
En in mei 2022 organiseerden wij een (Engelstalig) webinar over dit exacte onderwerp en alle vragen die dit oproept. U kunt de opname hier bekijken: