22 juni 2022

Onderzoek door Topsector Logistiek, Districon en Simacan

Hybride vs. volledig elektrische trucks: De beste keuze voor duurzame stadsdistributie

Grote winkelketens bereiden zich voor op de aangekondigde zero-emissiezones die vanaf 2025 in verschillende Nederlandse steden worden ingevoerd. Vanaf dan kunnen winkels binnen deze ZE-zones niet meer bevoorraad worden met dieseltrucks. Dit vereist een vernieuwing van het wagenpark, maar ook een andere aanpak voor het plannen van routes. E-trucks hebben namelijk maar een beperkte actieradius, opladen kost tijd en er zijn momenteel te weinig oplaadstations. Uit onderzoek in opdracht van Topsector Logistiek blijkt dat de plug-in hybride truck een geschikte tussenoplossing kan zijn: voor het traject tussen DC en een stad gebruik je de motor, in de binnenstad schakel je over op elektrisch. Volgens René Bruijne van Simacan, expert op het gebied van stadsdistributie, is dit een 'schoner' alternatief dan werken met een city hub.

Vermindering van CO2-uitstoot

Met het Fit for 55-programma - een Green Deal-initiatief van de EU - heeft de Europese Commissie vastgelegd hoe ze de klimaatdoelstelling van '55% minder CO2-uitstoot in 2030' wil bereiken. Met name de transportsector staat voor drastische maatregelen omdat deze sector een kwart van alle emissies produceert. In dit kader, en om de leefbaarheid in stadscentra te verbeteren, heeft een aantal grote steden al zogenaamde zero-emissiezones (ZEZ) aangekondigd. In deze zones mogen winkeliers hun winkels vanaf 2025 alleen nog bevoorraden met 'schone' voertuigen, d.w.z. voertuigen die geen CO2 uitstoten. Dit kunnen volledig elektrische vrachtwagens zijn, maar ook hybride voertuigen zijn toegestaan, op voorwaarde dat de brandstofmotor volledig wordt uitgeschakeld binnen de milieuzone. Omdat dit moeilijk te handhaven is, is het de bedoeling dat vanaf 2030 deze hybride vrachtwagens niet meer toegelaten worden en enkel nog 'volledig elektrische' voertuigen toegelaten worden.

Invloed op de detailhandel

De overstap van diesel naar volledig elektrische of hybride trucks zal een grote impact hebben op de manier waarop retailers hun retaildistributie managen, zegt Rene Bruijne. "E-trucks hebben een veel kortere actieradius en moeten daarom vaker worden opgeladen dan een dieseltruck. Hoe vaak, hangt af van een veelheid aan factoren, zoals het laadgewicht, de weersomstandigheden en vooral het rijgedrag van de chauffeur. Opladen is niet overal mogelijk, omdat er maar een beperkt aantal oplaadstations voor vrachtwagens zijn en opladen bij winkels onpraktisch is. Bij het plannen van ritten moeten retailers en transporteurs hier expliciet rekening mee houden. En omdat de omstandigheden zo veranderlijk zijn, zal deze planning voortdurend moeten worden aangepast."

Kunnen e-trucks bestaande routes overnemen?

Een belangrijke vraag voor retailers op dit moment is: kunnen winkels worden bevoorraad met elektrische of hybride vrachtwagens vanuit de huidige DC-locaties, of hebben ze extra hubs nodig waar goederen worden overgeladen? Anders gezegd: Welke schone vrachtwagens hebben voldoende actieradius om net als de huidige dieseltrucks een rit te maken van de bestaande DC's naar de verschillende winkels en terug te keren naar het DC zonder op te laden? Dat is wat het Topsector Logistiek onderzoek inzichtelijk moest maken. Om deze vraag te beantwoorden, vroegen ze de experts van Districon en Simacan om een aantal bestaande distributieritten te berekenen, gebaseerd op technische gegevens van voertuigen en realistische gegevens van retailers. Twee soorten vrachtwagens werden vergeleken: volledig elektrisch en plug-in hybride.

Plug-in hybride versus volledig elektrisch

Er is een uitgebreid rapport over de onderzoeksresultaten gepubliceerd. De belangrijkste bevinding in dit rapport is dat plug-in hybride vrachtwagens in principe dezelfde ritten kunnen maken als dieseltrucks. Op de routes tussen de emissievrije zones kan de batterij altijd voldoende opgeladen worden om de stops binnen deze zones volledig elektrisch af te handelen. Voor de volledig elektrische vrachtwagens bleek dit echter een ander verhaal. Zij kunnen al een aanzienlijk deel van de huidige ritten aan, namelijk 34% tot 100%, maar zeker niet alle ritten. Bruijne: "Dat hangt voor een groot deel af van de omstandigheden. In het onderzoek hebben we met verschillende scenario's gewerkt en alle relevante parameterinstellingen doorgerekend: rustige weken versus piekweken, slecht weer versus mooi weer, ervaren of minder ervaren chauffeur, et cetera. Dan zie je dat deze omstandigheden heel bepalend zijn voor wat je met een e-truck kunt bereiken."

Stadshubs geen aantrekkelijk alternatief

Conclusie: Voor retailers die in de komende jaren, of uiterlijk in 2025, een emissievrije last mile naar hun winkels willen realiseren, lijken plug-in hybride trucks op dit moment de beste optie. Voor het maken van volledige ritten, dus dezelfde ritten die nu door diesels worden gemaakt, schieten de volledig elektrische trucks nog tekort, zodat overslagknooppunten zouden moeten worden gebruikt. Volgens Bruijne is dit echter geen aantrekkelijk alternatief: "Het zou de operatie niet alleen veel complexer maken, maar ook veel extra materieel en personeel vergen. Een ander groot nadeel is dat je dan nog steeds met een dieseltruck de lange afstanden van DC naar hub moet rijden en mijn inschatting is dat je per saldo meer vervuilt dan wanneer je het hele traject met een hybride truck aflegt. Een kenmerk van een plug-in hybride is dat het een extreem efficiënte motor heeft, die de batterij zo efficiënt mogelijk oplaadt tijdens het rijden."

Terugverdientijd nog onzeker

Volgens Bruijne moeten retailers en transporteurs echter nog veel kennis opdoen voordat ze de juiste beslissingen kunnen nemen. "De kosten van een elektrische truck zijn nog steeds drie keer zo hoog als een traditionele dieseltruck. Wat is het juiste moment om in te stappen en hoe verdien je de kosten terug? Dat is echt moeilijk. Vooral omdat er steeds nieuwe wetgeving bijkomt en de technologie nog niet uitontwikkeld is. Op dit moment lijken hybrides gunstig, maar de verwachting is dat de actieradius van elektrische trucks flink zal toenemen en dat er een moment komt dat hybrides niet meer zijn toegestaan in binnensteden. Dat moment is nu vastgesteld op 2030, terwijl de afschrijvingstermijn van zo'n truck acht jaar is. Wat is dan verstandig? Niemand weet het precies en daarom is het zo belangrijk dat dit soort onderzoek wordt gedaan. Vanuit Simacan dragen we daar graag aan bij."

Dit is misschien ook interessant voor jou:

Lastmile info

Haal de onzekerheid uit logistiek! Zichtbaarheid, controle en samenwerken in logistieke operaties Optimaliseer jouw supply chain met Simacan: dé logistieke Control Tower voor real-time transport

Lees meer "

Dankzij gegevens schoner en slimmer door de stad

Op het gebied van verkeer en vervoer kan de integratie van publieke en private gegevensstromen de stedelijke logistiek aanzienlijk verbeteren. Door deze gegevensbronnen veilig met elkaar te verbinden, kunnen steden