Onderzoek van Topsector Logistiek, Districon en Simacan wijst uit:
Plug-inhybride vrachtwagen meest praktische tussenoplossing voor winkelbevoorrading in zero-emissiezones
Grote retailers bereiden zich voor op de aangekondigde zero-emissiezones die vanaf 2025 in diverse steden worden ingevoerd. Vanaf dan mogen winkels binnen deze zones niet meer met dieseltrucks worden bevoorraad. Dit vraagt om vernieuwing van het wagenpark maar ook de ritplanning wordt totaal anders. E-trucks hebben namelijk maar een beperkte actieradius, opladen kost tijd en er zijn momenteel nog niet veel laadstations. Uit onderzoek in opdracht van Topsector Logistiek blijkt dat de plug-inhybride vrachtwagen hier een geschikte tussenoplossing voor kan zijn: voor het traject tussen DC en steden gebruik je de motor, in de binnenstad schakel je over op elektrisch. Volgens René Bruijne van Simacan, expert op het gebied van stedelijke distributie, is dit een ‘schoner’ alternatief dan werken met een stadshub.
In het programma Fit for 55 - een Green Deal initiatief van de EU - heeft de Europese Commissie vastgelegd hoe het de klimaatdoelstelling van ‘55% reductie van CO2-uitstoot in 2030’ wil gaan realiseren. Vooral de transportsector staat ingrijpende maatregelen te wachten omdat daar immers een kwart van alle emissies wordt veroorzaakt. In dat kader, en ook om de leefbaarheid in binnensteden te verbeteren, hebben een aantal grote steden al zogenaamde emissieloze zones (ZEZ) aangekondigd. Hierbinnen mogen retailers vanaf 2025 hun winkels alleen nog met ‘schone’ voertuigen bevoorraden, dus voertuigen die geen CO2 uitstoten. Dit kunnen volledig elektrische vrachtwagens zijn maar ook hybride voertuigen zijn toegestaan, onder voorwaarde dat de brandstofmotor binnen de milieuzone volledig wordt uitgeschakeld. Omdat dit lastig is te handhaven, is het voornemen om vanaf 2030 ook deze hybride trucks niet meer toe te laten, en alleen nog ‘volledig elektrisch’ te accepteren.
Impact op winkeldistributie
De overstap van diesel naar elektrische of hybride trucks gaat grote impact hebben op hoe retailers hun winkeldistributie aansturen, stelt Rene Bruijne. “E-trucks hebben een veel kortere actieradius en moeten dus vaker worden opgeladen dan een dieseltruck moet tanken. Hoe vaak, dat is afhankelijke van een veelheid aan factoren zoals het laadgewicht, de weersomstandigheden en vooral ook het rijgedrag van de chauffeur. Opladen kan ook niet overal, want er zijn nu eenmaal maar een beperkt aantal laadstations voor vrachtwagens en opladen bij winkels is onpraktisch. Bij het maken van de ritplanning moeten retailers en vervoerders hier expliciet rekening mee houden. En omdat de omstandigheden zo wisselend zijn, zal deze planning tussendoor ook voortdurend moeten worden bijgestuurd.”
Kan e-truck bestaande rit overnemen?
Een belangrijke vraag op dit moment voor retailers is: kunnen winkels vanuit de huidige DC-locaties überhaupt met elektrische of hybride vrachtwagens worden bevoorraad of moeten er extra hubs komen waar goederen worden overslagen? Anders geformuleerd: Welke schone trucks hebben voldoende actieradius om, net als de huidige dieseltrucks, vanuit de bestaande DC’s een rit langs diverse winkels te maken en zonder opladen weer terug te komen naar het DC? Dat was concreet waar het onderzoek van de Topsector Logistiek inzicht in moest verschaffen. Om hier antwoord op te krijgen, vroegen ze aan de experts van Districon en Simacan om op basis van technische gegevens van voertuigen en realistische data van retailers, een aantal bestaande distributieritten door te rekenen. Hierbij werden twee type vrachtwagens met elkaar vergeleken: volledig elektrisch en plug-inhybride.
Plug-inhybride versus volledig elektrisch
Over de onderzoeksresultaten is een uitgebreid rapport verschenen. Hierin komt als belangrijkste bevinding naar voren dat plug-inhybride vrachtwagens in principe dezelfde ritten kunnen volbrengen als dieseltrucks. Op de trajecten tussen de emissieloze zones kan de batterij telkens voldoende worden opgeladen om de stops binnen deze zones volledig elektrisch te kunnen afhandelen. Voor de volledig elektrische trucks bleek dit echter een ander verhaal. Die kunnen weliswaar al een aanzienlijk deel van de huidige ritten voor hun rekening nemen, namelijk 34% tot 100%, maar zeker nog niet allemaal. Bruijne: “Dit hangt voor een groot deel van de omstandigheden af. We hebben in het onderzoek met verschillende scenario’s gewerkt en alle relevante parametersettings doorgerekend: rustige weken versus piekweken, slecht weer versus mooi weer, ervaren of minder ervaren chauffeur, et cetera. En dan zie je dat deze omstandigheden heel bepalend zijn voor wat je met een e-truck kunt volbrengen.”
Cityhub geen aantrekkelijk alternatief
Conclusie: Voor retailers die komende jaren, of uiterlijk 2025 een emissieloze lastmile richting hun winkels willen realiseren, lijken plug-inhybride vrachtwagens momenteel de beste optie. Voor het afleggen van volledige ritten, dus dezelfde ritten als nu door diesels worden gedaan, schieten de volledig elektrische trucks nog tekort en zou er dus met overslaghubs gewerkt moeten worden. Dat is volgens Bruijne echter geen aantrekkelijk alternatief: “Dat zou de operatie niet alleen veel complexer maken, het vergt ook veel extra materieel en personeel. Een ander groot nadeel is dat je de lange stukken, van DC naar hub, dan nog steeds met een dieseltruck moet rijden en mijn inschatting is, dat je per saldo dan vervuilender uit bent dan dat je de hele rit met een hybride truck rijdt. Een kenmerk van een plug-inhybride is namelijk dat die over een uiterst zuinige motor beschikt, die tijdens het rijden de batterij zo efficiënt mogelijk oplaadt.”
Terugverdientijd nog onzeker
Er moet volgens Bruijne echter nog heel veel kennis worden opgebouwd, om als retailer of vervoerder de juiste beslissingen te nemen. “De kosten van een elektrische vrachtwagen liggen momenteel nog drie keer zo hoog als voor een traditionele dieseltruck. Wat is het juiste moment om in te stappen en hoe verdien je de kosten ook weer terug? Dat is echt heel lastig. Vooral ook omdat er nog telkens aanvullende wetgeving bijkomt en de technologie nog niet is uitontwikkeld. Op dit moment lijkt hybride gunstig maar de verwachting is dat de range van elektrische vrachtwagens nog flink gaat toenemen en er een moment komt dat ook de hybride in binnensteden niet meer is toegestaan. Dat moment staat nu voor 2030, terwijl de afschrijvingsperiode voor zo’n truck op acht jaar zit. Wat is wijsheid? Niemand die het precies weet en daarom is het zo belangrijk dat er dit soort onderzoek wordt gedaan. Vanuit Simacan dragen we hier graag aan bij.”
Meer informatie over elektrificatie in de logistiek
Lees ook ons blog over hoe elektrische voertuigen een game changer zijn voor de transportindustrie. Daarnaast hebben we opnames van ons webinar over elektrificatie in de logistiek, zie hieronder.
Binnen Simacan staat elektrisch rijden prominent op de roadmap. We hebben inmiddels veel kennis opgebouwd over wat EV betekent voor planning, communicatie en samenwerking tussen verladers en vervoerders. Het houdt ons nadrukkelijk bezig en we willen hier samen met onze klanten graag verder invulling aan geven. Neem gerust contact met ons op om te kijken wat wij hierin voor u kunnen betekenen.